CôngThương - Kỳ I: Di tích đầy "thương tật"
Từ dự án gần 18 tỷ đồng ngân sách…
Theo các tài liệu còn lưu giữ đến nay thì đình Quang Húc được khởi dựng vào khoảng thế kỷ 17 theo kiến trúc hình chữ Nhất, gồm 3 gian, 2 chái với diện tích 438m2. Ngôi đình gồm có 3 hạng mục chính là Đại đình, Nghi môn trụ biểu và sân. Đình thờ Tam vị đức Thánh Tản Viên Sơn –vị thần đứng dính dáng Tứ bất tử của Thần điện Việt và được truy tôn là Thượng đẳng tối linh thần.
Đặc biệt, hiện đình còn bảo lưu được nhiều di vật, đồ thờ có giá trị lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng như: Ngai thờ thế kỷ 17; kiệu Thánh; nhang án cổ thế kỷ 19; câu đối; chấp kích; bia đá; chóe sứ; 7 Đạo sắc phong thời Nguyễn… Đình không chỉ là điểm văn hóa linh tính cộng đồng, nơi họp hành của dân làng mà còn là địa chỉ tham quan, vãn cảnh của du khách gần xa. Tháng 12/1990, Bộ Văn hóa - thông báo (nay là Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch) đã xếp hạng đình Quan Húc là di tích kiến trúc nghệ thuật.
Sau gần 400 năm tồn tại, ngôi đình cổ đã xuống cấp, thành ra, năm 2009, UBND huyện Ba Vì quyết định đầu tư kinh phí để trùng tu, tu bổ. Ngày 29/10/2009, UBND huyện phê chuẩn ít kinh tế kỹ thuật dự án tu chỉnh, sửa chữa với tổng kinh phí là 14,941 tỷ đồng và đến ngày 31/12/2011, dự án đã được điều chỉnh tăng kinh phí lên 17,968 tỷ đồng.
Ngày 10/10/2010, dự án được khởi công và do Công ty CP tư vấn xây dựng và dịch vụ thương mại Thành Hưng (địa chỉ tại quận Hà Đông, TP. Hà Nội) thi công.
Thật khó có thể tin rằng, sau khi nhà nước chi gần 18 tỷ đồng để tôn tạo, ngôi đình cổ mang nhiều giá trị văn hóa, tâm linh lại trở thành một công trình đầy thương tật như thế.
|
… Đến một ngôi đình chắp vá
Theo Ban quản lý dự án tôn tạo, sửa chữa di tích đình Quang Húc (Ban QLDA) ban hành ngày 31/3/2014 cho biết, đến hết tháng 5/2013, dự án đã hoàn thành các hạng mục như thiết kế đã được ưng chuẩn.
Thế nhưng, đơn kiến nghị ngày 25/4/2014, do đại diện hội người cao tuổi, thanh tra dân chúng và người dân thôn Quang Húc ký gửi các cơ quan thông tấn, báo chí lại khẳng định, người dân đã phát hiện nhiều khuyết điểm trong quá trình thi công, và đã nhiều lần phản chiếu với chính quyền các cấp nhưng không được giải quyết.
Về hiện trạng của ngôi đình sau trùng tu, đơn viết: “… bây giờ đứng giữa sân đình nhìn vào thật thảm hại, xót xa như vào một trại thương binh tràn là què cụt, băng bó, chắp vá bằng keo, bằng gỗ nhơm nhở rất cẩu thả và phản cảm”.
Cùng một số người đân “mục sở thị” ngôi đình vào những ngày đầu tháng 5/2014, người viết có cảm giác đây là một công trường hơn là một dự án đã hoàn thành, bởi từ ngoài sân đến trong đình vẫn bộn bề nguyên nguyên liệu.
Nhìn những hạng mục đã hoàn thành, đặc biệt là các cấu kiện gỗ trong đại đình, có thể khẳng định, công trình văn hóa, nghệ thuật, tâm linh nào lại được chắp vá nhiều và ẩu như thế.
Không chỉ có các hàng cột nối chân nhơm nhở, các thanh xà, thanh dầm hụt chiều dài được trám keo bê tha mà hàng loạt chi tiết khác, như: các đầu dư được định vị bằng… dây thép; thanh xà hoành mái uống cong như võng; mầu sơn ban thờ đỏ ối sơn công nghiệp; sân đình lở loét; tường bao nứt toác…
Kỳ II: nhận sai sót và đưa ra phương án khắc phục